enes Güleryüz ile vücut bilgileri

      vücut ısısının düşmesi ve yükselmesinin vücuda etkisi

       Vücut Isısının Aşırı Yükselmesi

Gün içinde değişiklikler gösteren vücut ısımız sabahın erken saatlerinde en düşük, akşam üzeri ise en yüksek değerlerine erişir. Buna göre, dil altından ölçülen vücut ısısının sabah 6”” da 37.2 dereceden, akşam üzeri 4”” de 37.7 dereceden daha fazla olması ateş yüksekliği veya kısaca ateş olarak tanımlanır.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Bölümü Öğretim Azası Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta, dil altından ölçülen vücut ısısının anüsten ölçülen ısıdan 0.6 derece daha düşük, koltukaltı ısıdan ise 0.4 derece daha yüksek olduğunu vurguluyor. Vücut ısısında mevsimsel farklılıklar olabileceği gibi, gebelik, yemek yeme, endokrin etmenler, yaş … gibi fizyolojik değişiklikler de bazal vücut ısısını etkilerler.


                     ATEŞ YÜKSELMESİNİN NEDENLERİ
Ateş yükselmesinin çeşitli türlerini anlatmadan önce, ateşin neden ve hangi mekanizma ile yükseldiğinin kesinlikle bilinmediğini belirtmek doğru olur. insandan insana değişen özelliklerin de nedeni, kesinlikle bilinmemektedir. Bazı kimseler en küçük bir sıcaklık yükselmesine dayanamayıp bitkin bir duruma gelirler. Bazı kimseler ise vücut sıcaklıkları çok yüksekken bile fazla rahatsız olmazlar. Bazı insanlar vücutlarındaki ufak bir sıcaklık yükselmesini farkederler. Bazı insanlar, çok fazla yükseldiği halde vücut sıcaklığındaki artısı ancak derece yardımıyla öğrenirler. Genellikle, veremli hastalar böyledir; yükselen vücut sıcaklığına rağmen kendilerini iyi hissedebilirler.Baş ağrısının, kas ağrısının, iştahın azalmasının ve uykunun kaçmasının ateşe eşlik eden bulgular mı, yoksa ateşin yükselmesine yol açan nedenlerin birer belirtisi mi olduğu sorusunun cevabı da verilmemiştir. Bazı belirtilerin ateş yükselmesine özgü olduğu kesindir; titreme, ateş yükseldiği zaman vücutta görülen üşüme duygusu, böyle belirtilerdir. Titreme sonucu kaslarda ısı meydana gelmekte ve böylece vücut kaybettiğinden fazla ısı üretebilmektedir. Buna karşılık, ısının düşmesini sağlamak için de terbezleri etkinliğe geçer ve hastanın aşırı şekilde terlediği görülür. Ateş yükselmelerinde dudaklarda birtakım kabarcıklar görülebilir. Bunlara tıp dilinde herpes labialis adı verilir. Çocuklarda vücudun istek dışı kasılmalar göstermesi, ihtiyarlarda ve alkoliklerde uzun süreli ateş yükselmeleri sırasında bilinç bulanıklığı ve anormal davranışlar görülmesi olağandır.

Ateş Belirtileri Nelerdir?

l Titreme
l Terleme
l İştah ve su kaybı
l Genel yorgunluk hali
l Halüsinasyonlar
l Havale geçirme
l Baş ağrısı
l Kas ağrıları
l Dudak uçuklaması
Vücut ısısının normal değerleri , 34,4-37,9°C arasında, ateşin varlığını gösteren değerler ise 38,0-39,9°C arasındadır. Ancak kişinin ateşi 40 dereceye kadar yükseldiyse, acilen bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir. Bu yüksek ateş, ciddi bir hastalığın habercisi olabilir.

                                                                                                                            
Vücut ısısının düşmesi

Bilindiği halde dikkate alınmayan konulardan biri vücut ısısının düşmesi (hipotermi) ve donma. Özellikle kırsal kesimde, açık arazide çalışanlarda, evsizlerde, yaşlı ve çocuklarda hipotermi önemli bir konu. Vücut ısısının düşmesi nelere sebe olur? Vücut ısısının düşünce kişi neler yaşar?

Hipotermi Nedir

EN BÜYÜK NEDENİ SOĞUĞA MARUZ KALMAK

Hipoterminin en sık görülen nedeni çevresel etkenler yüzünden soğuğa maruz kalmak. En ciddi hipotermi nedeniyle soğuk suyla temas ve suya batmak. Çünkü suda ısı kaybı havaya göre otuz kat daha fazla olur.

Vücut Isısının Düşmesine Ve Donmalara Dikkat

VÜCUT ISISININ DÜŞTÜĞÜ NASIL ANLAŞILIR?

1- Erken Hipotermi: Vücut ısısı 37-35 derece arasında olur. Belirtileri titreme kol ve bacaklarda soğukluk, el ve ayaklarda morarma ve çarpıntı.
2- Hafif Hipotermi: Vücut ısısı 35-32,2 derece arasında. Belirtileri bilinç bulanıklığı, çevrenin farkına varamama ( zamanı- mekanı- kişileri karıştırma veya tanıyamama), soluk alışverişinin hızlanması.
3- Orta Hipotermi: Vücut ısısı 32,2-28 derece arasında. Bilinç iyice bulanır ve uyku haline geçilir. Kalp ritm bozuklukları başlar.
4- Ağır Hipotermi: Vücut ısısı 28 derece altındadır. Kişi koma haline geçer. Refleksler tamamen kaybolur. Kalp çalışması iyice bozulur, kalp ve solunum durması meydana gelir.
5- Donma: Vücut ısısının 27 derecenin altında olur. Ağır hipotermi başlığı altında değerlendirilebilir. El, ayak, burun gibi bölgesel ısı düşüklüğüne ise Frostbite denir. Dokular donup sertleşerek beyaz, sarı-beyaz veya mavi beyaz renge döner.

Vücut Isısının Aşırı Yükselmesi Veya Düşmesinin Vücut Faaliyetlerine Etkisi

VÜCUT ISISININ DÜZENLENMESİ

Vücut ısısının, çevredeki ısı farklılıklarından etkilenmeden sabit kalması, beyindeki termoregülatör merkez tarafından sağlanır. Bu merkez sayesinde, dokulardaki ısı üretimi ile ısı kaybı dengede tutulur ve böylece vücut iç ısısı 37 derece civarında kalır.

Ateşin organizmaya hem yararlı ve hem de zararlı bazı etkileri vardır.

Yararlı etkilerinin en önemlisi bazı bakterilerin yüksek ateşte daha az üremeleri ve hastalık yapıcı etkilerinin daha az olmasıdır. Zararlı etkileri ise vücut ısısının her bir derece yükselmesi ile oksijen tüketimini %15 artması ve bunun sonucunda da kalori ve sıvı ihtiyacının da artmasıdır. Vücut ısısının artması solunum ve kalp hızını artırır. Bu durum çocuklarda daha belirgindir. Ateş yükseldiği halde nabzın hızlanmaması tifo, bruselloz gibi hastalıklarda ve bazı ilaçlara bağlı ateşlerde görülür

TİTREME VE ÜŞÜME

Termoregülatör merkezin yeni ayarı ile kanın ısısı arasındaki uygunsuzluk sonucudur. Üşüme hissi, kanın ısısı bu yeni değere ulaşıncaya kadar devam eder.

Üşüme, deride damarların büzüşmesi ve ürperme ile beraberdir. Bazı hastalarda aşırı derecede üşüme hissi ile birlikte titremeler de olur. Dişler birbirine çarpar, şiddetli kas kasılmaları oluşur. Bu durum dilimizde ''''zangır zangır titremek'''' deyimi ile ifade edilir. Amaç, kaslarda ısı oluşumunu artırarak kanın daha fazla ısınmasını sağlamaktır.

TERLEME

Isı kaybettiren mekanizmaların aktivasyonu ile meydana gelir. Bu, ya ateş düşürücü ilaç alınmasına veya ateşi doğuran uyarıların ortadan kalkmasına bağlıdır. Tüberkülozlu hastalar ateşten çok, özellikle geceleri artan terlemeden şikayetçidirler.

BİLİNÇ DEĞİŞİKLİKLERİ VE HAVALE

Ateşin bilinç üzerine olan etkileri küçük çocuklar ve çok yaşlılar ile bunama, karaciğer veya böbrek yetersizliği olanlarda daha fazla görülür. Bebeklerdeki havalelere hastalığın başlangıç döneminde ve 40 derece üzerindeki ateşlerde daha çok rastlanır.

Vucut Isısının Aşırı Düşmesi

Hipotermi: Soğukta vücut ısısının düşmesi
Sibirya soğukları özellikle büyük şehirlerde yaşamımızı ciddi şekilde etkiliyor. Sıcak evlerinde oturanlar karın ve kışın keyfini çıkarıyor olsalar da, dışarı çıkmak ve özellikle de açık havada çalışmak zorunda olanları ciddi sağlık problemleri bekliyor.

Soğuğa maruz kalanlarda en çok görülen acil durumlar soğukta kalan organların özellikle el ve ayak parmaklarının, yüz, burun ve kulak gibi organlarda görülen soğuk ısırması ve lokal donmalar ile tüm vücudun etkilendiği hipotermi, yani vücut ısısının düşmeye başlamasıdır.

RİSK ALTINDA OLANLAR
Hipotermi, özellikle askerler, avcılar, balıkçılar, çobanlar, kayak yapanlar? gibi dış ortamda bulunmak ve çalışmak zorunda kalanlarda ve evi barkı olmayan insanlarda ortaya çıkar. Küçük çocuklar ve ileri yaştakilerde de risk yüksektir.

Hipoterminin oluşumunda bulunulan ortamın ısısının düşüklüğü yanında, rüzgârın şiddeti, kişinin vücudunun nemli olması, hareketsizlik, susuzluk veya açlık gibi enerji kaynaklarının yetersizliğinin de büyük önemi vardır. Şeker hastaları, depresyon ilacı kullananlar, alkolikler, guatr (hipotroidi) hastaları ile beslenme bozukluğu olanlar da soğuğun olumsuzluklarına daha duyarlıdır.

HAFİF HİPOTERMİ

Hipoterminin vücut ısısının yüksekliğine göre hafif ve şiddetli olmak üzere iki gruba ayrılır. Hafif hipotermide vücut ısısı 35-32 derece arasındadır.

İlk belirti ellerin ve ayakların acıyacak derecede üşümesi ve deride hissizliğin başlamasıdır. Titremeler vardır. Ellerle hassas işler yapmak zorlaşır. Isı düşmeye devam ettikçe kasların koordinasyonu da azalır ve kişi yürürken zaman zaman tökezlemek zorunda kalır. 34 derecenin altında ise aşırı duyarlılık, kişilik değişiklikleri, konuşmada ve düşünmede yavaşlama, hafızada zayıflama? gibi beyinle ilgili belirtiler de gelişir. Bu dönemde kan basıncı yükselir, nabız ve solunum hızlanır, idrar miktarı artar.

ŞİDDETLİ HİPOTERMİ
Vücut ısısı 32 derecenin altına inmeye başlayınca titremeler yavaşlar ve durur. Kişi yardımsız yürüyemeyecek durumdadır, giderek ayakta da duramayacak hâle gelir. Beyinsel fonksiyonlar daha da kötüleşme eğilimindedir. Mantıksız davranışlar, yarı baygınlık, bilincin giderek bulanıklaşması?gibi belirtiler gelişir. 30 derece altında solunum yüzeyselleşir, kalp atışları yavaşlayıp düzensizleşir, kan basıncı iyice düşmüştür ve göz bebekleri genişlemiştir. 28 derecenin altında ise tam bilinç kaybı, solunum ve kalp durmasına bağlı olarak ölüm gerçekleşir.

HİPOTERMİNİN ÖNLENMESİ VE İLK YARDIM
Hipoterminin önlenmesinde esas önemli olan risk altındaki kişilerin korunmasıdır. Özellikle ileri yaştakiler ile Alzheimer veya başka bir zihinsel rahatsızlığı olanlar dikkatle izlenmeli ve bunların dışarı çıkmaları mutlaka kontrol altına alınmalıdır.

Evleri ve barınakları olmayan ve sokaklarda yaşayan insanların da devlet veya belediyenin imkânları ile kapalı mekanlarda kalmaları sağlanmalıdır.

ÖNLEMLER
Soğuk havanın gerektirdiği şekilde kat kat giyinin. Başınızı ve kulaklarınızı koruyan şapka takın, su geçirmeyen ve sıkı olmayan botları tercih edin. İki parmak eldivenin daha yararlı olduğunu unutmayın.

Yüksek enerji veren bal, pekmez, reçel gibi karbonhidratlı besinleri yiyin. Kesinlikle sigara ve alkol kullanmayın. Bol sıcak sıvılar için.

Dışarıda iken hareketsiz kalmayın, ancak terletecek eforlardan da kaçının. Kara oturmak ve ıslanmaktan kaçının.

Aracınızda yeterli yakıt olmasına dikkat edin. Battaniye, yedek ayakkabı ve giysiler, kibrit, mum ile yiyecek ve içecek bulundurun. Cep telefonu ve şarjı mutlaka yanınızda olsun.